71. Γερμανικός Εξπρεσιονισμός στον κινηματογράφο / German Expressionist Cinema

The Cabinet of Dr. Caligari

Η λέξη εξπρεσσιονισμός δηλώνει έκφραση εσωτερικού κόσμου και ως εκ τούτου ο εξπρεσσιονιστής καλλιτέχνης καλείται να υλοποιήσει με τα υλικά του μέσα τις εσωτερικές του εικόνες, αισθήματα, ιδέες... Σε αντίθεση με τον προγενέστερό του Ι(Ε)μπρεσσιονισμό που ζητούσε από τον καλλιτέχνη να αποδώσει εξωτερικά ερεθίσματα (φως κατά κύριο λόγο, μορφές κλπ). Από αυτό το πρίσμα ο Εξπρεσσιονισμός εδικαιούτο -και έκανε χρήση αυτού του δικαιώματος- να αλλοιώσει, να διαστρεβλώσει και να παραθλάσει την εικόνα αφού αυτή προερχόταν όχι από ένα, κατά σύμβαση, αντικειμενικό περιβάλλον αιτίου-αιτιατού αλλά από την ψυχή του καλλιτέχνη που, όπως διακήρυττε και η σχετικά νέα τότε ψυχανάλυση, είχε και μία αδιευκρίνιστη, σκοτεινή και υποσυνείδητη πλευρά, υπεύθυνη για ψυχοσωματικές καταστάσεις, όνειρα και εφιάλτες, Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Εξπρεσσιονισμός επηρέασε κάθε μορφή τέχνης, την ζωγραφική, την λογοτεχνία, την μουσική, την αρχιτεκτονική (με την σχολή του Bauhaus) αλλά και τον

κινηματογράφο. Κυρίως αυτόν...Και ας λάβουμε υπ' όψιν την εποχή που συνέβαιναν όλα αυτά: αμέως μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο με τη Γερμανία νικημένη και την κυβέρνηση της Βαϊμάρης να προσπαθεί να τιθασεύσει πληθωρισμό και ανεργία. Οι ταινίες που σημάδεψαν και όρισαν τον κινηματογραφικό

M

εξπρεσσιονισμό ήταν η "Metropolis" του  Fritz Lang,  ο "Nosferatu" του Murnau  ,  "Το εργαστήρι του Δόκτορα Καλιγκάρι" του Robert Wiene, "M" ( ο δράκος του Dusseldorf) του F. Lang και άλλα. Η αισθητική των ασπρόμαυρων -και βουβών πλην της τελευταίας "Μ"-ταινιών αυτών περιελάμβανε το παιχνίδι με τις σκιές, την διαστρεβλωμένη οπτική του -χειροποίητου-ντεκόρ, την χαρακτηριστική μουσική που συνόδευε τις σκηνές... ειδικά το παιχνίδι με τις σκιές αποδείχθηκε διαχρονική μέθοδος για δημιουργία υποβλητικής και απειλητικής ατμόσφαιρας αφού χρησιμοποιήθηκε σε φιλμ νουάρ και τρόμου. Από άποψη εικονογραφίας λοιπόν, ο Γερμανικός κινηματογραφικός Εξπρεσσιονισμός έδωσε εικόνες-σύμβολα που ενώ αποπνέουν παλαιότητα είναι παράλληλα και διαχρονικά τόσο ώστε να συνεχίζουν να σημαίνουν πολλά ακόμα και σήμερα.

Metropolis

71. German Expressionist Cinema
"Expressionism" denotes a personal view of things rather than objective, Therefore expressionism is called upon to materialize inner emotions, images, ideas... unlike the predecessor Impressionism which demanded from the artist to render external stimuli (light mainly, figures etc). Under this view expressionism had the right -and made use of this - to twist, to misinterpret and diffract the image since this is not part of a - by convention- objective environment but of the artist's soul, which -as was declared by the relatively new then science, psychoanalysis- bore an undefined , dark and subconcious aspect, responsible for psychosomatic malfunctions, dreams and nightmares. We could say that expressionism affected all kinds of Art, painting, literature, music, architecture (Bauhaus) and also cinema... mainly cinema... And let's keep in mind  the place and time all this was happening: Germany defeated right after the WWI  and the Weimar government  trying to harness the explosive inflation and unemployment. The films that marked and defined the expressionist cinema were: "Metropolis" by Fritz Lang, "Nosferatu" by Murnau, "The workshop of doctor Kaligari" by

Nosferatu

Robert Wiene, "M" by Fritz Lang and other.. The aesthetic of the black-and-white films- and silent except the latter, "M"- included the game with the shades, the twisted view of the hand-made stage scenery, the characteristic music that accompanied the film.. the game with the shades in particular proved a long term method to create a suggestive and threatening atnosphere since it was later used in "noir" and terror films. Concerning its images, the German Expressionist Cinema produced symbol-images that exude oldness on one hand but also are timeless and can still stand as contemporary symbols of our world.