15. Ιαπωνικές Κούκλες/ 15. Japanese Dolls

Hakata Ningyō

Η κατασκευή κουκλας αποτελεί παράδοση στην Ιαπωνία από τα πανάρχαια χρόνια. Η Ιαπωνική λέξη για την κούκλα είναι ningyō (= "ανθρώπινο σχήμα") και ανάλογα με το τι παριστάνει η κούκλα και τη χρήση της παίρνει το ανάλογο πρόθεμα. Για παράδειγμα κούκλες που παριστάνουν παιδιά ονομάζονται "gosho ningyō", αυτές που

Hakata Ningyō

προορίζονται για γαμήλια δώρα "ichi matsu ningyō", αυτές που παριστάνουν πολεμιστές Samurai, "musha ningyō" και αυτές που αναπαριστούν ρόλους του θεάτρου Kabukι, "takeda ningyō"...Οι πλέον καλλιτεχνικές είναι οι "susaku ningyō" που δεν κατασκευάζονται από έναν μόνο τεχνίτη αλλά από πολλούς: άλλος κατασκευάζει το κεφάλι, άλλος τα χέρια, άλλος τα πόδια κλπ και άλλος κάνει την τελική συναρμολόγηση. 

Kokeshi Ningyō

Σήμερα, πιο πολύ μιλάμε για τρεις κατηγορίες που έχουν υιοθετηθεί μάλλον αυθαίρετα -γιατί δεν υπάρχει κάποια συνάφεια ώς προς τους κανόνες με τους οποίους έγινε η κατηγοριοποίηση- αλλά 

Kokeshi Ningyō

είναι και πιο γνωστές.  Μιλάμε δηλαδή για κούκλες Kokeshi, Hakata και Daruma. Οι κούκλες Kokeshi ξεκίνησαν σαν παιδικά παιχνίδια και το χαρακτηριστικό τους είναι ότι αποτελούνται από κεφάλι και κυλινδρικό κορμό χωρίς χέρια και πόδια. Οι κούλες Hakata πήραν το όνομά τους από την περιφέρεια της Hakata  στο νησί Kyushu στο νότιο άκρο της Ιαπωνίας. Είναι κούκλες που αναπαριστούν ανθρώπους με αρκετά μεγάλη πιστότητα και είναι οι πρώτες που έγιναν γνωστές στην Ευρώπη στα τέλη του 19ου αιώνα όταν η Ιαπωνική τέχνη γενικά  (ζωγραφική, αγγειοπλαστική κλπ)   είχε αποκτήσει πολλούς φίλους στην Γαλλία κυρίως και αποτέλεσε μάλιστα και μία από τις βασικές επιρροές για καλλιτέχνες όπως οι εμπρεσσιονιστές. Τέλος οι κούκλες Daruma είναι στρογγυλές, αναπαριστούν τον βουδιστή μοναχό Bodhidharma που έφερε τον Ζεν Βουδισμό από την Κίνα στην Ιαπωνία. Χαρακτηριστικό τους ότι λείπει η κόρη από το ένα μάτι...

Σήμερα, η τέχνη της κατασκευής τους, η ομορφιά και η παράδοση που εκπεμπουν έχουν κάνει τις Ιαπωνικές κούκλες συλλεκτικά αντικείμενα για πολλούς παθιασμένους συλλέκτες σε όλο τον κόσμο. Αλλά επίσης αν προσέξουμε και τις φιγούρες των παιδικών  Pokemon, Tamagotchi ή Anime (ή Manga) θα διακρίνουμε στοιχεία από τις παραδοσιακές κούκλες "gosho ningyō", "musha ningyō" ή και "takeda ningyō"...

 

15. Japanese Dolls

Daruma Ningyō

The craft of doll making has been a long tradition in Japan since the ancient times. The Japanese word for "doll" is "ningyō" (="human shape") which gets the relevant prefix according to the use of the doll or to the figure it represents. For example dolls representing children are called "gosho ningyō", those offered as marriage gifts "ichi matsu ningyō", those representing Samurai warriors "musha ningyō" and those representing Kabuki theatre roles "takeda ningyō"... But the most artistic of all are "susaku ningyō" where different craftsmen are involved for the making of the various parts of the doll: one makes the head, another the limbs, and someone else assembles and finishes the doll.

Hakata Ningyō

Today, we talk of three categories mainly, that have been adopted rather arbitrarily - as there is no relevancy regarding the rules of this categorization, but are nevertheless the most known. We talk about Kokeshi, Hakata and Daruma dolls. Kokeshi dolls started as children's toys and their characteristic is that they are made of a head and a cylindrical trunk with no limbs. The Hakata dolls were named after the Hakata area in Kyushu in the south of the country. They depict humans with quite good precision and were the first to become known in Europe at the end of the 19th century when Japanese art (painting, pottery etc) could boast of many followers, mainly in France, and influenced many artist like impressionists for one. Daruma dolls, finally, represent the Buddhist monk Bodhidharma who brought Zen Buddhism to Japan. Their characteristic is that the pupil in one eye is missing!

Nowadays, their beauty and the tradition they radiate have turned the Japanese dolls into precious collectibles for many passionate collectors from around the world. But also, if you look carefully at the Pokemon,Tamagotchi or Anime (or Manga) figures you can  discover influences from the traditional dolls "gosho ningyō", "musha ningyō" or even "takeda ningyō"...

Daruma Ningyō